Zwolnienie z pracy w celu uczestnictwa w zajęciach na studiach doktoranckich

Przyjęliśmy pracownika, który wcześniej podjął studia doktoranckie. Pracownik wystąpił o udzielnie dni wolnych na udział w zjazdach. Czy mamy obowiązek uwzględnić wniosek pracownika? Jeżeli tak, to w jakim wymiarze udzielić mu zwolnienia od pracy?

Jeżeli pracodawca wyraził zgodę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych w formie studiów doktoranckich powinien udzielić pracownikowi zwolnień na zajęcia na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

W myśl art. 103¹ K.p. pracownik, który z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą podnosi kwalifikacje zawodowe, ma prawo do urlopu szkoleniowego oraz zwolnienia z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.

Jak wyjaśnia resort pracy na stronie internetowej (www.mpips.gov.pl) dla rozpoczęcia procesu podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika (w konsekwencji - korzystania przez niego z uprawnień kodeksowych) zasadnicze znaczenie ma decyzja pracodawcy. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych odbywa się bowiem z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą, o ile z propozycją podnoszenia kwalifikacji zawodowych wystąpi pracownik. Decyzja pracodawcy w sprawie podnoszenia kwalifikacji zawodowych ma znaczenie nadrzędne i powinna poprzedzać korzystanie przez pracownika z obligatoryjnych świadczeń z tym związanych. Zasadą powinno być zatem w pierwszej kolejności ustalenie, że pracownik ma podnosić kwalifikacje zawodowe. Ministerstwo dopuszcza jednak wyrażenie zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika także w sytuacji, gdy pracownik uczący się we własnym zakresie ujawni to pracodawcy dopiero w trakcie nauki i wystąpi o zgodę pracodawcy. Po uzyskaniu takiej zgody, pracownik będzie kontynuował naukę, jako podnoszenie kwalifikacji zawodowych na podstawie przepisów Kodeksu pracy, ze wszystkimi tego konsekwencjami m.in. w postaci prawa do zwolnień z całości lub części dnia pracy i urlopu szkoleniowego.

Zwracamy uwagę! Według opinii resortu pracy uprawnienia przewidziane w przepisach Kodeksu pracy nie przysługują pracownikowi, który nie ujawnia pracodawcy faktu nauki, nie zwraca się o wyrażenie zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, natomiast występuje o udzielenie np. urlopu szkoleniowego na egzamin kończący studia wyższe. Warunkiem korzystania ze świadczeń gwarantowanych ustawowo jest bowiem zgoda pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika.

Wymiar urlopu szkoleniowego w razie podnoszenia kwalifikacji zawodowych określa art. 103² K.p. Jednak urlop uczestnika studiów doktoranckich regulują przepisy odrębne, a mianowicie art. 23 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 z późn. zm.). W myśl tej regulacji pracownikowi niebędącemu nauczycielem akademickim lub pracownikiem naukowym, przygotowującemu rozprawę doktorską, przysługuje na jego wniosek, w uzgodnionym z pracodawcą terminie urlop w wymiarze dwudziestu ośmiu dni. Urlop ten jest przeznaczony na przygotowanie obrony rozprawy doktorskiej. Za okres urlopu pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za urlop wypoczynkowy. Dodajmy, że w piśmiennictwie przeważa pogląd, iż urlop ten, z racji jego uregulowania w przepisach odrębnych, przysługuje niezależnie od zgody pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji zawodowych.

Regulacje dotyczące zwolnień od pracy przy zgodzie pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji znajdują się natomiast w powołanym na wstępie art. 103¹ K.p.