Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 2 (757) z dnia 10.01.2012

Studia podyplomowe bez prawa do urlopu szkoleniowego

Zatrudniamy pracownika, który od października 2011 r. podjął studia podyplomowe. Podpisaliśmy z nim umowę szkoleniową. Pracownik nie wykorzystał jeszcze ani jednego dnia urlopu szkoleniowego. Czy należy mu się ten urlop w świetle zmian, jakie zaszły w zakresie nazewnictwa egzaminów kończących kształcenie?

W związku z obowiązującym od 1 października 2011 r. rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu (Dz. U. nr 196, poz. 1167) nastąpiła zmiana stanowiska w zakresie prawa do urlopu szkoleniowego na studiach podyplomowych. Zgodnie z § 6 wskazanego rozporządzenia, warunkiem wydania świadectwa ukończenia studiów podyplomowych jest m.in. złożenie pracy końcowej lub egzaminu końcowego, jeżeli przewiduje to program kształcenia studiów podyplomowych. Takie brzmienie przepisu zasadniczo odbiega od wcześniejszych regulacji w tym zakresie, tj. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie rodzajów tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów i wzorów dyplomów oraz świadectw wydawanych przez uczelnie (Dz. U. z 2009 r. nr 11, poz. 61), obowiązującego do dnia 30 września 2011 r. Na podstawie tego aktu wykonawczego przyjmowano (co potwierdzone było stanowiskiem MPiPS), iż prawo do urlopu szkoleniowego przysługuje również pracownikowi dokształcającemu się na studiach podyplomowych, o ile program studiów przewidywał złożenie pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego.

Taka interpretacja, wobec brzmienia § 6 rozporządzenia wskazanego na początku odpowiedzi, jest już jednak nieaktualna. Wspomniany akt wykonawczy wyraźnie bowiem ustala, iż studia podyplomowe kończą się złożeniem pracy końcowej lub egzaminu końcowego. Dla nabycia prawa do urlopu szkoleniowego przepisy Kodeksu pracy wymagają natomiast, aby cykl kształcenia na studiach kończył się przygotowaniem pracy dyplomowej i przygotowaniem się i przystąpieniem do egzaminu dyplomowego (art. 103² § 1 pkt 4 K.p.). Powyższą ocenę potwierdza stanowisko Departamentu Prawa Pracy MPiPS (stanowisko z dnia 22 grudnia 2011 r., udostępnione naszemu Wydawnictwu), w którym wyrażono pogląd, iż:

"(...) W dniu 1 października br. weszły w życie przepisy rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu (...). Przepis § 6 tego rozporządzenia, wśród warunków wydania świadectwa ukończenia studiów podyplomowych, wymienia m.in. "złożenie pracy końcowej lub egzaminu końcowego, jeżeli przewiduje to program kształcenia studiów podyplomowych". Taka zmiana stanu prawnego, w ocenie Departamentu, może być interpretowana w ten sposób, iż pracownik kończący studia podyplomowe w ramach podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zgodnie z przepisami art. 103¹-103⁵ Kodeksu pracy, nie ma prawa do urlopu szkoleniowego. Warunkiem skorzystania w ostatnim roku studiów z należnego z mocy prawa urlopu szkoleniowego, o którym mowa w przepisie art. 103² § 1 pkt 4 Kodeksu pracy, jest bowiem konieczność przygotowania pracy dyplomowej oraz przygotowania się i przystąpienia do egzaminu dyplomowego (...)."

Należy podkreślić, że jeżeli umowa szkoleniowa zawarta z pracownikiem podnoszącym od 1 października 2011 r. kwalifikacje zawodowe w ramach studiów podyplomowych zawiera postanowienia przyznające prawo do urlopu szkoleniowego, wówczas takie postanowienia, jako korzystniejsze dla pracownika niż powszechne przepisy prawa pracy, są obowiązujące. Podstawą prawną do przyznania urlopu szkoleniowego w takich sytuacjach będzie jednak wyłącznie umowa określająca warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika (umowa szkoleniowa).

Zgodnie z przywołanym stanowiskiem MPiPS, w przypadku, gdy nauka na studiach podyplomowych rozpoczęła się przed 1 października 2011 r., do urlopu szkoleniowego należy stosować rozporządzenie obowiązujące do 30 września 2011 r., co powoduje, iż prawo do urlopu szkoleniowego w takich przypadkach jest zachowane. O powyższym rozstrzyga art. 17 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. nr 84, poz. 455 ze zm.), na mocy którego studia podyplomowe prowadzone w dniu wejścia w życie tej ustawy (tj. które trwały w dniu 1 października 2011 r.) są prowadzone do ich zakończenia na dotychczasowych zasadach.