Ustalenie urlopu wypoczynkowego w sytuacji obniżenia wymiaru czasu pracy w trakcie roku

Pracownik legitymuje się 10-letnim stażem urlopowym i jest zatrudniony na czas nieokreślony. W okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2016 r. pracował na cały etat, a od 1 września 2016 r. pracuje na 5/8 etatu. Ile urlopu przysługuje mu za bieżący rok? Jeżeli nie wykorzysta tego urlopu do końca roku, a od początku przyszłego "wróci" do pełnego etatu, to ile urlopu zaległego będzie mu przysługiwało?

Regulacje prawa urlopowego nie zawierają wytycznych w sprawie sposobu obliczania urlopu w razie zmiany wielkości etatu w trakcie roku kalendarzowego. W praktyce stosuje się odpowiednio przepis art. 155¹ K.p., czyli ustala się roczną pulę urlopową proporcjonalnie do wymiaru etatu, a następnie do okresu, w którym ten wymiar obowiązuje, przyjmując za każdy miesiąc 1/12 z tego wymiaru.

Przykład

Pracownik, o którym mowa w pytaniu, nabył prawo do urlopu wypoczynkowego za 2016 r. w wymiarze 24 dni, w tym za okres:

styczeń-sierpień: 8/12 x 26 dni = 17,33 dnia, po zaokrągleniu 18 dni,
wrzesień-grudzień: 5/8 etatu x 26 dni = 16,25 dnia, po zaokrągleniu 17 dni; 4/12 x 17 dni = 5,66 dnia, po zaokrągleniu 6 dni.

Obowiązujące przepisy nie wskazują również sposobu postępowania, gdy do zmiany wymiaru czasu pracy dochodzi w trakcie miesiąca. W praktyce w takich okolicznościach przyjmuje się do obliczenia urlopu wymiar, w którym pracownik przepracuje większość dni miesiąca. Można również spotkać pogląd, iż zaokrąglenia do pełnego miesiąca dokonuje się, zaliczając niepełny miesiąc do okresu sprzed zmiany albo do wymiaru z pierwszego dnia tego miesiąca.

Ważne: Wymiar nabytego w danym roku kalendarzowym urlopu wypoczynkowego, który nie został wykorzystany w trakcie tego roku, nie ulega zmianie w kolejnym roku.

Od początku następnego roku jest urlopem zaległym, który powinien być wykorzystany na zasadach ogólnych - w dniach, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy w danym dniu. Ewentualna końcówka, niepokrywająca pełnego dnia roboczego, może być udzielona na część dnia (art. 154² § 4 K.p.).

Przykład

Załóżmy, że pracownik, o którym mowa w poprzednim przykładzie, pracuje w równych dniówkach roboczych (odpowiednio 8 godz. oraz po zmianie etatu - 5 godz.) oraz że wykorzysta w bieżącym roku 12,25 dnia urlopu, w tym 6 dni w okresie, gdy pracował na pełny etat oraz 10 dni podczas pracy na 5/8 etatu (6 dni x 8 godz. + 10 dni x 5 godz. = 98 godz.; 98 godz. : 8 godz. = 12,25 dnia).

W tej sytuacji pozostanie mu 11,75 dnia urlopu zaległego (24 dni - 12,25 dnia), co daje 94 godziny (11,75 dnia x 8 godz.). Zakładając, że powróci do pełnego etatu, urlop ten powinien wykorzystać w ciągu 12 dni (11 pełnych, po 8 godzin i jednego w części - w wymiarze 6 godzin).