Utrata stopnia niepełnosprawności bez wpływu na nabyty już dodatkowy urlop wypoczynkowy

Pracownik zatrudniony od kilku lat do niedawna legitymował się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Od dnia 24 listopada 2014 r. posiada orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności. Czy pracownikowi przysługuje dodatkowy urlop w pełnym wymiarze, czy może należy go od listopada br. proporcjonalnie zmniejszyć?

Prawo do urlopu dodatkowego przewiduje art. 19 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.), dalej ustawy o rehabilitacji. W myśl tego przepisu pracownikowi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Prawo do tego urlopu nie przysługuje, jeżeli wspomniany pracownik uprawniony jest do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Jeśli wymiar urlopu dodatkowego przysługującego na podstawie odrębnych przepisów jest niższy niż 10 dni roboczych, zamiast niego pracownik ma prawo do urlopu dodatkowego na podstawie ustawy o rehabilitacji.

Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego pracownik niepełnosprawny nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia go do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, bez względu na to, w którym momencie roku kalendarzowego on upłynie. Trzeba dodać, że za dzień zaliczenia do stopnia niepełnosprawności należy uznać dzień posiedzenia zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, czyli dzień wydania orzeczenia (por. pismo Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych z dnia 8 lipca 2011 r., znak: BON-I-076-17-2-LK/2011).

Pierwszy urlop dodatkowy pracownika niepełnosprawnego jest urlopem nabywanym z dołu, po przepracowaniu wymaganego okresu. Przysługuje on w pełnym wymiarze. Prawo do kolejnego urlopu dodatkowego uprawniony uzyskuje z dniem 1 stycznia następnego roku - o ile w tym dniu pozostaje w zatrudnieniu - z góry, na poczet zatrudnienia w tym roku.

W kwestii prawa do urlopu dodatkowego w sytuacji, gdy pracownik legitymujący się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności traci status osoby niepełnosprawnej lub zostanie zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności, wypowiedziało się Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej na stronie internetowej www.mpips.gov.pl. Resort stwierdził, że: "(…) Jeżeli osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności utraci status osoby niepełnosprawnej lub też zostanie zaliczona do lekkiego stopnia niepełnosprawności, nie traci prawa do urlopów, do których nabyła prawo przed utratą tego statusu lub zmianą stopnia niepełnosprawności na lekki (zarówno zaległych, jak i bieżących). W takim przypadku brak jest podstaw do zastosowania zasady urlopu w wymiarze proporcjonalnym. Utrata bądź zmiana stopnia niepełnosprawności powoduje utratę prawa do kolejnego, dodatkowego urlopu wypoczynkowego".

Przykład

Pracownik zatrudniony u pracodawcy od kilku lat, do 23 listopada 2014 r. posiadał orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz był uprawniony do 10 dni dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Od 24 listopada 2014 r. został zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności. W bieżącym roku wykorzystał część urlopu dodatkowego.

Pracownik nabył prawo do urlopu dodatkowego na poczet 2014 r. w dniu 1 stycznia br. W bieżącym roku, pomimo zmiany umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na lekki, ma prawo do tego urlopu w pełnym wymiarze. Natomiast w 2015 r. nie będzie miał już prawa do urlopu dodatkowego.