Wymiar urlopu po przywróceniu pracownika do pracy

W lipcu 2011 r. rozwiązaliśmy umowę o pracę z pracownikiem, który odwołał się do sądu pracy. Postępowanie sądowe zakończyło się w maju 2012 r. przywróceniem do pracy. Między rozwiązaniem umowy, a ponownym jej podjęciem upłynęło 10 miesięcy. Czy za ten okres pracownik nabył prawo do urlopu? Nadmieniamy, że sąd zasądził pracownikowi wynagrodzenie za 1 miesiąc pozostawania bez pracy.

Pracownikowi przywróconemu do pracy orzeczeniem sądu, który podjął pracę u dotychczasowego pracodawcy, nie przysługuje urlop wypoczynkowy za okres pozostawania bez pracy.

Przepisy kodeksowe, regulujące problematykę podjęcia zatrudnienia po przywróceniu do pracy, nie odnoszą się wprost do uprawnień urlopowych pracownika. Jednak zgodnie z art. 51 § 1 K.p. pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, wlicza się do okresu zatrudnienia tylko ten okres pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie. Z kolei okresu pozostawania bez pracy, za który nie przyznano wynagrodzenia, nie uważa się za przerwę w zatrudnieniu, pociągającą za sobą utratę uprawnień uzależnionych od nieprzerwanego zatrudnienia.

Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem korzystającym ze szczególnej ochrony - wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy.

Ważne: Uprawnienia urlopowe pracownika nie są związane z nieprzerwanym świadczeniem pracy. Jednak są związane z pozostawaniem w stosunku pracy (por. uchwała SN z dnia 4 kwietnia 1995 r., sygn. akt I PZP 10/95, OSNP 1995/18/228).

Pomimo, iż przepisy art. 51 K.p. stanowią o wliczeniu do okresu zatrudnienia okresu pozostawania bez pracy, to nie zachodzi domniemanie trwania umowy o pracę w czasie, za który przyznano wynagrodzenie. W wyroku z dnia 16 czerwca 2011 r. (sygn. akt I PK 272/10) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że: "(...) »Okres pozostawania bez pracy«, o którym mowa w art. 51 § 1 K.p. (i art. 57 § 4 K.p. w odniesieniu do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia), jest okresem nieświadczenia pracy u pracodawcy, który dokonał wypowiedzenia niezgodnie z prawem. Okres ten nie jest okresem zatrudnienia ani okresem uznawanym za okres zatrudnienia, lecz jedynie podlega wliczeniu do okresu zatrudnienia.". Prawo do urlopu przysługuje osobie zatrudnionej, a ww. okres pozostawania bez pracy jest jedynie tzw. okresem zaliczalnym uwzględnianym przy ustalaniu wymiaru urlopu. Nie jest jednak okresem, w którym jest nabywane prawo do urlopu.

W wyroku z dnia 14 marca 2006 r. (sygn. akt I PK 144/05, OSNP 2007/5-6/68) Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, że: "Pracownik przywrócony do pracy orzeczeniem sądu nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego za okres pozostawania bez pracy określony w art. 51 § 1 K.p.". Podobnie orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 marca 2010 r. (sygn. akt II PK 265/09). Orzeczenie o przywróceniu do pracy restytuuje stosunek pracy na przyszłość, nie unieważniając bezprawnego oświadczenia pracodawcy z mocą wsteczną. Regulacje kodeksowe nie tworzą fikcji prawnej, że okres pozostawania bez pracy jest okresem zatrudnienia z prawem do urlopu należnego za ten okres.