Udzielenie urlopu bezpłatnego przed wykorzystaniem urlopu wypoczynkowego

Pracownik, który dotychczas nie wykorzystał bieżącego urlopu wypoczynkowego, wystąpił o udzielenie jednego miesiąca urlopu bezpłatnego, podczas którego podejmie pracę u innego pracodawcy. Czy możemy udzielić tego urlopu?

Pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego także w celu podjęcia innego zatrudnienia.

Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego (art. 174 K.p.). Wniosek nie wymaga uzasadnienia, powinien natomiast wskazywać czas trwania urlopu.

Ważne: Pracodawca bez uzgodnienia z pracownikiem nie może mu udzielić urlopu bezpłatnego w okresie innym niż podany we wniosku, z tym że to do pracodawcy należy decyzja, czy udzieli urlopu w wymiarze oznaczonym przez pracownika, czy też w wymiarze krótszym (por. wyrok SN z dnia 21 października 2003 r., sygn. akt I PK 559/02).

Żaden przepis prawa nie wymaga wykorzystania w pierwszej kolejności bieżącego urlopu wypoczynkowego, a dopiero w następnej bezpłatnego. Zanim pracodawca podejmie decyzję w sprawie, może jednak zachęcać pracownika do uprzedniego skorzystania z uprawnień do płatnego wypoczynku. Jest to działanie uzasadnione z punktu widzenia terminowości udzielania urlopów wypoczynkowych, a ponadto dla pracownika korzystne. Zgodnie bowiem z art. 155² K.p. trwający co najmniej miesiąc urlop bezpłatny obniża wymiar bieżącego urlopu wypoczynkowego w roku powrotu do pracy. Jeżeli urlop ten przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, to wymiar urlopu wypoczynkowego po powrocie w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu, o ile pracownik wcześniej nie wykorzystał pełnej puli urlopowej. Gdy zaś wykorzystał ten urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze, obniżenie nie następuje.

Przykład

Pracownik jest zatrudniony od 2001 r. W lipcu 2014 r. wystąpił o urlop bezpłatny na cały sierpień 2014 r., motywując to zamiarem podjęcia sezonowej pracy w Niemczech. Dotychczas skorzystał z 5 dni urlopu wypoczynkowego za bieżący rok, zasadniczą jego część planując na wrzesień br.

Wobec braku przeciwwskazań organizacyjnych pracodawca przychylił się do wniosku pracownika i udzielił mu urlopu bezpłatnego na wskazany okres.

Po powrocie do pracy wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika zostanie skorygowany w następujący sposób:

26 dni - (1/12 x 26 dni) = 23,83 dnia, po zaokrągleniu 24 dni,

24 dni - 5 dni wykorzystanych = 19 dni (pozostało do wykorzystania).

Gdyby pracownikowi przed urlopem bezpłatnym udzielono pełnego urlopu wypoczynkowego, nie doszłoby do obniżenia wymiaru.

Zwracamy uwagę! Prawo pracy przewiduje w art. 174¹ K.p. specjalny tryb udzielania urlopu bezpłatnego w celu podjęcia przez pracownika pracy u innego pracodawcy. Jest on jednak stosowany wówczas, gdy to pracodawcy porozumieją się w tej sprawie, a pracownik jedynie wyraża zgodę, co w świetle informacji zawartych w pytaniu nie występuje.

Przechodząc do sposobu wykorzystywania urlopów, to żaden przepis prawa nie wprowadza w tym względzie ograniczeń bądź nakazów nawet w odniesieniu do urlopu wypoczynkowego, tym bardziej bezpłatnego. Pewną wskazówką jest jedynie nazwa uprawnienia (zwłaszcza pierwszego z wymienionych). Na jej podstawie Sąd Najwyższy przyjął w wyroku z dnia 10 lutego 1998 r. (sygn. akt I PR 7/88), iż celem urlopu wypoczynkowego jest regeneracja sił pracownika. Nie daje to jednak pracodawcy, ani żadnemu organowi (podmiotowi) kontrolnemu, prawa ingerencji w sposób wykorzystywania urlopu. Pracownik może spożytkować urlop w dowolny sposób, także na pracę w innym miejscu.