Gazeta Podatkowa nr 84 (1125) z dnia 20.10.2014

Urlop związany z rodzicielstwem a zwolnienie z FP i FGŚP

Zasadniczo za każdą osobę zatrudnioną na etacie pracodawca powinien naliczać i opłacać z własnych środków składki na FP i FGŚP. Jednak w niektórych przypadkach pracodawca może być przez pewien czas zwolniony z ich opłacania. Uprawnienie to przysługuje m.in. na pracowników, którzy powracają z urlopu związanego z rodzicielstwem.

Ustawowe zwolnienie

Pracodawcom, których pracownicy powrócili do pracy po wykorzystanym urlopie związanym z rodzicielstwem, przysługuje zwolnienie z opłacania za nich składek na FP i FGŚP (ramka). Uprawnienie to przysługuje przez 36 miesięcy po powrocie pracownika z takiego urlopu.

Przysługuje ono tylko na pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy. Nie dotyczy natomiast osób wykonujących umowę zlecenia, nawet jeśli umowa taka została zawarta z własnym pracownikiem lub jest wykonywana na rzecz pracodawcy. W takim przypadku zwolnienie z opłacania składki na te Fundusze przysługuje tylko w stosunku do wynagrodzenia uzyskanego z umowy o pracę. Z kolei od wynagrodzenia z umowy zlecenia trzeba naliczyć te składki.

Pracodawca nie może skorzystać z 36-miesięcznego zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP za pracowników, którzy powrócili do pracy po wykorzystanym urlopie ojcowskim, mimo że za ten okres przysługiwał im zasiłek macierzyński.

Jak liczyć okres zwolnienia?

Okres 36-miesięcznego zwolnienia pracodawcy z opłacania składek na FP i FGŚP rozpoczyna się począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie pracownika z wymienionego urlopu. Należy go liczyć od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie urlopu związanego z rodzicielstwem. Przykładowo, jeśli zakończenie takiego urlopu nastąpiło w październiku 2014 r., to zwolnienie z opłacania za pracownicę/ka składek na te Fundusze przysługiwałoby pracodawcy w okresie od 1 listopada 2014 r. do 31 października 2017 r.

W taki sam sposób ustala się okres zwolnienia z opłacania składek na te Fundusze w przypadku, gdy pracownik bezpośrednio po wykorzystanym urlopie związanym z rodzicielstwem korzysta z: urlopu wypoczynkowego, dni wolnych od pracy z tytułu opieki nad członkiem rodziny, zwolnienia lekarskiego czy urlopu bezpłatnego. Wówczas okres przysługującego pracodawcy zwolnienia liczy się od daty zakończenia urlopu związanego z rodzicielstwem, a nie od daty fizycznego powrotu pracownika do firmy.

Kolejny poród

Zdarza się, że w czasie korzystania przez pracodawcę z 36-miesięcznego zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP pracownica powraca do pracy po wykorzystaniu następnego urlopu związanego z rodzicielstwem po urodzeniu kolejnego dziecka. Pracodawcy często mają wtedy wątpliwości co do prawidłowego ustalenia okresu trwania preferencji. Trzeba wskazać, że do okresu 36 miesięcy wlicza się wszystkie okresy zwolnienia z opłacania składek, które mają miejsce po powrocie pracownicy z urlopu związanego z rodzicielstwem udzielonego z tytułu urodzenia dziecka (lub dzieci) przy jednym porodzie. Urodzenie przez pracownicę kolejnego dziecka (lub dzieci) przerywa dotychczasowe 36-miesięczne zwolnienie i powoduje, że pracodawca nabywa nowe uprawnienie do zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP po powrocie tej osoby z kolejnego urlopu związanego z rodzicielstwem, przez okres 36 miesięcy (przykład).

Przerwa w zatrudnieniu

Bywa i tak, że z pracownikiem, w stosunku do którego pracodawca nabył prawo do 36-miesięcznego zwolnienia z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP w związku z powrotem z urlopu związanego z rodzicielstwem, pracodawca rozwiązuje umowę o pracę i po pewnym czasie ponownie zawiera z nim stosunek pracy. W takim przypadku pracodawca nie może kontynuować tego zwolnienia. Nie został tu bowiem spełniony podstawowy warunek - nie nastąpił powrót z urlopu związanego z rodzicielstwem w momencie zawarcia kolejnej umowy o pracę.

Pracodawca mógłby korzystać ze zwolnienia tylko w sytuacji, gdyby kolejna umowa o pracę została zawarta bezpośrednio po zakończeniu poprzedniej (bez dnia przerwy w zatrudnieniu). Zwolnienie przysługiwałoby mu wówczas do momentu wyczerpania 36-miesięcznego okresu.

Praca w kilku zakładach

Bardziej aktywni pracownicy nie ograniczają się do zatrudnienia w jednym zakładzie. Tak też jest, gdy pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy.

W takiej sytuacji, gdy pracownica/k zatrudniona/y jest w kilku zakładach pracy i w związku z zakończeniem urlopu związanego z rodzicielstwem udzielonego przez tych pracodawców powraca do pracy, zwolnienie z obowiązku opłacania składek na FP i FGŚP przysługuje każdemu pracodawcy.