Urlop rodzicielski w razie urodzenia kolejnego dziecka podczas urlopu wychowawczego

Pracownica przebywająca na urlopie wychowawczym, udzielonym do 10 marca 2021 r., w październiku 2020 r. urodziła drugie dziecko. Obecnie pobiera zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, a następnie części urlopu rodzicielskiego. Czy po zakończeniu urlopu wychowawczego może skorzystać z pozostałej części urlopu rodzicielskiego?

Nie, gdyż nie spełni wymaganych przesłanek. Może jednak kontynuować urlop wychowawczy, w razie potrzeby na młodsze dziecko. Zachowa wówczas prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres, w którym przebywałaby na urlopie rodzicielskim.

W myśl art. 186 § 1 K.p., pracownik legitymujący się co najmniej 6-miesięcznym stażem pracy ma prawo do urlopu wychowawczego w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Wymiar urlopu wychowawczego wynosi do 36 miesięcy, przy czym każdemu z rodziców lub opiekunów dziecka przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca z tej puli. Urlop ten należy wykorzystać do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia (art. 186 § 2 i 4 K.p.).

Urodzenie w trakcie urlopu wychowawczego kolejnego dziecka nie powoduje jego przerwania, z tym że pracownica nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego (art. 29 ust. 1 pkt 1 i art. 29a ustawy zasiłkowej). Jeśli pobieranie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego wykraczałoby poza udzielony urlop wychowawczy, to wraz z jego zakończeniem ustaje podstawa prawna do wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Aby go pobierać, pracownica musiałaby korzystać z urlopu rodzicielskiego, którego pracodawca nie może jej udzielić.

Ważne: Urlop rodzicielski jest udzielany bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, nie więcej niż w 4 częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej albo bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego, w wymiarze wielokrotności tygodnia (art. 182^1c § 2 K.p.).

Jest to urlop fakultatywny, udzielany pod warunkiem spełnienia przypisanych kryteriów, w tym m.in. bezpośredniego następstwa po urlopie macierzyńskim/pobieraniu zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu, co w omawianym przypadku nie jest możliwe.

W analogiczny sposób sytuację tę rozstrzygnął resort pracy na stronie internetowej www.rodzicielski.gov.pl. Ministerstwo wyodrębniło 3 możliwe sytuacje, przy czym ze względu na okres, w którym zamieszczono wyjaśnienia, uwzględniło dwa rodzaje urlopu o charakterze fakultatywnym, tj. dodatkowy urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski, które w obecnym stanie prawnym tworzą jednolity urlop rodzicielski, nie wpływając na aktualność omawianego stanowiska. Jak wynika z jego treści, jeżeli między urodzeniem kolejnego dziecka a końcem urlopu wychowawczego:

przypada więcej lub dokładnie tyle tygodni, ile trwa łącznie urlop macierzyński oraz urlop rodzicielski (przy urodzeniu jednego dziecka - 52 tyg.) - pracownica ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający długością łącznemu okresowi tych urlopów,
przypada mniej tygodni niż wynosi urlop macierzyński - pracownica do końca urlopu wychowawczego ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego, po zakończeniu urlopu wychowawczego korzysta z pozostałej części urlopu macierzyńskiego z prawem do zasiłku macierzyńskiego, a po jego zakończeniu ma prawo skorzystać z urlopu rodzicielskiego z prawem do zasiłku macierzyńskiego,
przypada więcej tygodni niż wynosi urlop macierzyński, ale mniej niż macierzyński i rodzicielski łącznie - pracownica do końca urlopu wychowawczego ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i części urlopu rodzicielskiego; w celu wydłużenia tego okresu: "(...) mama dzieci powinna kontynuować korzystanie z urlopu wychowawczego. Może to zrobić składając 2 tygodnie przed dniem określonym we wniosku o urlop wychowawczy jako dzień jego zakończenia, następny pisemny wniosek do pracodawcy o kolejną część tego urlopu (...) Jeśli natomiast pracownica wykorzystałaby już cały przysługujący jej wymiar urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko (...) może skorzystać z części urlopu wychowawczego na nowonarodzone dziecko." - por. wyjaśnienie resortu pracy na wymienionej wcześniej stronie internetowej.